Rzetelność testu psychometrycznego. Kilka słów o Alfa-Cronbacha

Słysząc o testach psychometrycznych nierzadko mamy wątpliwości czy są one wiarygodne, rzetelne, czy faktycznie są w stanie dobrze zbadać posiadane przez kandydata kompetencje. Specjaliści od psychometrii wskazują, że jedną z najważniejszych cech dobrego testu jest jego rzetelność. Jak możemy ją sprawdzić? Z pomocą przychodzi miara rzetelności Alfa-Cronbacha. Na czym ona polega?

Testy psychometryczne mają za zadanie badać próbki zachowań ludzkich, by na ich podstawie badacz mógł określić czy interesująca go cecha psychologiczna istnieje. Oprócz samych pytań, dobrze zbudowany test powinien dostarczać reguł obliczenia wartości mierzonych cech, a także spełniać wymogi formalne, tj. obiektywność, standaryzację, rzetelność, trafność oraz normalizację. Na potrzeby tego artykułu skupmy się na rzetelności testu.

Dlaczego rzetelność testu psychometrycznego jest ważna?

Wejdźmy w rolę rekrutera i wyobraźmy sobie sytuację, w której badamy cechę punktualności u pracowników. Nasz zespół HR (zespół badawczy) dzieli między siebie poszczególne działy i zlicza ilość występujących spóźnień. Wydaje się, że wszystko jest w porządku, bowiem w trafny sposób dobraliśmy narzędzie pomiaru. Niestety, po czasie okazuje się, że zdarzenie, które w odczuciu jednej osoby kwalifikuje się do kategorii spóźnienia, dla innej nim nie będzie. Jeśli pracownicy działu HR (tzw. osoby kodujące) przed rozpoczęciem prac nie ustalili szczegółowo zasad kodowania zdarzeń to taki pomiar będzie nierzetelny. Dlaczego tak się dzieje?

Po pierwsze, o rzetelnym teście mówimy wtedy, gdy występuje stopień zgodności pomiędzy oceniającymi a danym zjawiskiem. Jeśli narzędzie pomiaru jest rzetelne to mamy pewność, że każda osoba, która dokona pomiaru przy pomocy narzędzia, uzyska ten sam wynik.

Po drugie, rzetelność mówi też o powtarzalności pomiaru w czasie. Jak to rozumieć? W poniedziałek Magda z działu HR postanowiła zmierzyć szerokość biurka – zrobiła to rano i otrzyma wynik 120 cm. We wtorek, po południu, tego samego pomiaru dokonała jej koleżanka Monika i również otrzymała wynik 120 cm. Mierząc wielokrotnie wysokość biurka przy pomocy tej samej miarki za każdym razem otrzymaliśmy ten sam wynik – oznacza to, że nasze narzędzie pomiarowe jest niezależne od osoby dokonującej pomiar oraz od czasu jego wykonania. Takie cechy powinien posiadać test psychometryczny.

Po trzecie, rzetelność testu powinna określać wewnętrzna spójność skal używanych do pomiaru badanych cech. Działom HR szczególnie trudno jest zbadać opinie, postawy, czy też motywy postępowania ludzi. Często wskaźnikami są odpowiedzi pracowników na pojedyncze pytania z testu, a gdy zachodzi obawa, że respondent nie będzie potrafić udzielić wiarygodnej odpowiedzi, stosuje się skale złożone z kilku pytań. Zanim zaczniemy stosować w badaniu pracowników skalę powinniśmy sprawdzić, na ile jej poszczególne elementy są ze sobą spójne. Tu z pomocą przychodzi najpopularniejsza miara rzetelności skali, czyli wskaźnik Alfa-Cronbacha.

Czytaj także: Po czym poznać, że test spełnia kryteria psychometryczne?

Czym jest współczynnik Alfa-Cronbacha?

Alfa-Cronbacha to najpopularniejsza metoda analizy rzetelności testów psychometrycznych. Wskaźnik ten informuje nas, czy wszystkie pozycje w teście mierzą to samo pojęcie. Zapewnia on również odbiorcę, że dany test posiada wewnętrzną spójność oraz informuje, że pomiar kompetencji został wykonany precyzyjnie.

Alfa-Cronbacha może przyjmować wartości od 0 do 1. Za minimalną, pożądaną wartość uznaje się te z przedziału 0,6-0,7. Im wyższą wartością będzie charakteryzować się test, tym lepiej.

Biorąc pod lupę test Analytical Talent czytamy, że wskaźnik Alfa-Cronbacha dla tego testu wynosi 0,81. Według przyjętych reguł wszystkie wartości powyżej 0,7 są uznawane za bardzo dobre, a więc test Analytical Talent jest rzetelny, spójny i precyzyjny.

Dlaczego badacze nie dążą do wartości 1? Otóż na Alfę wpływa również długość i wymiarowość testu. Im dłuższy test, tym zwiększa się jego rzetelność, niezależnie od tego czy jest on jednorodny czy też nie. Jednakże wysoka wartość Alfy (>0,90) może sugerować pewien nadmiar pytań i pokazuje, że test powinno się skrócić. Na tej podstawie możemy stwierdzić, że wspomniany test Analytical Talent zawiera wystarczającą liczbę pytań, by być testem rzetelnym.

Podsumowując, współczynnik Alfa-Cronbacha jest niezwykle istotnym elementem w ocenie danego testu czy kwestionariusza. Testy, które posiadają jego odpowiednią wartość w rzetelny sposób pomogą zbadać cechy ludzkie, których poszukujemy, i na pewno będą nieodłącznym elementem naszej pracy.