Kompetencje skutecznego audytora, czyli na co zwracać uwagę podczas rekrutacji

W dobie rosnących wydatków i niepewnych czasów praca audytora odgrywa kluczowe znaczenie dla organizacji, ponieważ przynosi jej znaczące oszczędności. Z tego też powodu firmy mocno konkurują między sobą o najlepszych kandydatów. Razem z ekspertką z RSM Poland sprawdziliśmy, jakie kompetencje są w cenie oraz jak ich szukać wśród osób aplikujących na stanowiska audytorskie.

Raport Światowego Forum Ekonomicznego (WEF) pt. „The Future of Jobs Report 2020” przewiduje, że do 2025 r. technologia zmieni podejście firm do miejsc pracy oraz umiejętności pracowników. Kluczowymi kompetencjami staną się: analityczne myślenie, umiejętność rozwiązywania problemów, elastyczność, odporność na stres i zdolność radzenia sobie z nim, umiejętność ciągłego uczenia się, a także kreatywność. Autorzy badania wskazują również na malejący popyt na księgowych i audytorów w tradycyjnym ujęciu, a zwiększony popyt na stanowiska ukierunkowane na zarządzanie ryzykiem, strategię, rozwój organizacji oraz zapewnienie bezpieczeństwa informacji.

Według ekspertów HR, doświadczony i merytoryczny audytor jest na wagę złota. – Liczba kandydatów spełniających nasze wymagania jest ograniczona, często przechodzą oni z jednej firmy do drugiej, kuszeni wyższymi wynagrodzeniami. Z tego względu często wracamy do kandydatów, z którymi rozmawialiśmy już jakiś czas temu, nawet w kontekście niższych stanowisk. Czasy czekania na aplikacje w odpowiedzi na ogłoszenie o pracę bezpowrotnie minęły, dlatego inwestujemy czas oraz zasoby w budowanie brandu i promocję w social mediach – komentuje Iwona Biernat-Stawecka, HR & Recruitment Specialist w RSM Poland.

Rola audytora w organizacji

Audytor, zgodnie z definicją, specjalizuje się w przeglądaniu dokumentów księgowych firmy w celu sprawdzenia, czy są one ważne i sporządzone zgodnie z prawem. W niektórych sytuacjach audytor może pełnić rolę doradczą w celu zbudowania zaleceń w zakresie oszczędności kosztów oraz metod ograniczania ryzyka. – Dzięki realizacji różnorodnych projektów oraz poznawania zasad funkcjonowania spółek w rozmaitych branżach, audytorzy mają szeroką perspektywę spojrzenia na różne zagadnienia i problemy, a w konsekwencji na cały rynek. Zdobytą w ten sposób wiedzę audytorzy mogą wykorzystać również w doradztwie. Przykładowo, obserwujemy coraz większe zainteresowanie projektami z obszaru due diligence (red. kompleksowego badania kondycji przedsiębiorstwa), w których nasi audytorzy chętnie uczestniczą – mówi Iwona Biernat-Stawecka, RSM Poland.

Jak podkreśla ekspertka, zawód audytora od lat nie traci na atrakcyjności. – Wielu studentów kierunków finansowych wybiera ścieżkę kariery audytora. Widzimy to po liczbie chętnych do podjęcia praktyk lub pracy na stanowisku Asystenta w Dziale Audytu, a także po liczbie uczestników Auditor’s Masters League – programu promocji audytu wśród studentów uczelni ekonomicznych organizowanego przez naszą firmę.

Podsumowując zadania, z jakimi musi mierzyć się audytor w swojej pracy, możemy wyróżnić:
– analizę danych,
– przegląd rachunków i systemów kontroli finansowej,
– zapewnienie dokładności raportów finansowych,
– wskazywanie nieefektywnych procesów,
– zalecanie zmian w celu usprawnienia procesów,
– sporządzanie sprawozdań finansowych i raportów,
– komunikowanie się z interesariuszami i menedżerami w celu dokonania przeglądu ich ustaleń,
– ocenę poziomów ryzyka finansowego.

Efektem pracy audytora jest tzw. audyt. Po jego przeprowadzeniu firma otrzymuje informację, które procesy należy poprawić, jakich zmian należy dokonać w systemach kontroli wewnętrznej, procedurach raportowania lub w procesach biznesowych, tak by zoptymalizować wydajność firmy i obniżyć koszty jej działania. W dobie rosnących wydatków i niepewnych czasów praca audytora odgrywa kluczowe znaczenie, ponieważ przynosi organizacji znaczące oszczędności.

W rekrutacji audytorów liczą się kompetencje oraz doświadczenie

Rekrutując audytorów rekruterzy zwracają szczególną uwagę na posiadane przez kandydatów kompetencje. – Poszukujemy osób z doświadczeniem w branży, które samodzielnie potrafią prowadzić projekty. Z tego względu, oprócz wiedzy merytorycznej dotyczącej sporządzania kalkulacji i analiz finansowych oraz znajomości przepisów o rachunkowości, ważna jest dla nas wielozadaniowość, umiejętność pracy w zespole oraz odporność na stres. Istotna dla nas jest również znajomość języka angielskiego. W większości przypadków audytorzy prowadzą projekty dla polskich spółek, dlatego nie muszą wykorzystywać angielskiego w codziennej pracy, a wiadomo, że niewykorzystywane umiejętności językowe szybko zanikają. Ponadto, w RSM Poland kładziemy nacisk na rozwój, dlatego poszukujemy osób, które nieustannie chcą się uczyć i podnosić swoje kwalifikacje – komentuje Iwona Biernat-Stawecka, HR & Recruitment Specialist w RSM Poland.

Audytor to stanowisko, które wymaga od kandydatów do pracy nie tylko doświadczenia i wiedzy zawodowej, ale również szeregu umiejętności analitycznych oraz werbalnych. Do najważniejszych kompetencji należą:

1. Obycie z technologią

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w pracy audytora pomaga zaoszczędzić czas i przeznaczyć go na inne ważne zadania, takie jak strategia, zarządzanie ryzykiem oraz promocja dobrego ładu korporacyjnego. Ponadto, dobra orientacja w technologii pomaga być lepiej przygotowanym na współczesne zagrożenia, np. cyberataki, czy awarie systemu. Badania Barclaya Simsona pokazują, że na rynku jest bardzo duże zapotrzebowanie na ekspertów w dziedzinie audytu wewnętrznego, ale dodatkowa znajomość big data i analityki danych to skarb.

2. Komunikacja i budowanie relacji

Wysoko rozwinięte umiejętności komunikacyjne to, wg 66% respondentów badania KPMG/Forbes Insights „Audit 2025”, jedna z najbardziej poszukiwanych kompetencji u audytorów, tuż po umiejętnościach technologicznych (67%). Obecnie, praca audytora to nie tylko dobrze napisany raport, ale również dwukierunkowa komunikacja z resztą organizacji. Istotnymi kompetencjami w tym zakresie są:
– jasne przekazywanie myśli, pomysłów i sugestii,
– umiejętność prowadzenia spotkań oraz prezentacji,
– dobrze rozwinięte umiejętności negocjacyjne,
– zwięzła komunikacja,
– umiejętność wizualizowania danych.

3. Inteligencja emocjonalna

Badanie przeprowadzone przez naukowców z Longwood University i Virginia Commonwealth University i opublikowane w marcu 2018 r. przez „International Journal of Auditing” wykazało, że inteligencja emocjonalna u audytorów poprawia jakość przeprowadzanego audytu. Kandydata z wysoko rozwiniętą inteligencją emocjonalną poznamy po:
– umiejętności spojrzenia na problem z wielu perspektyw,
– spokoju,
– podejmowaniu trafnych decyzji w oparciu o fakty, a nie emocje,

4. Krytyczne myślenie

Podstawą pracy audytora jest obiektywizm i krytyczne myślenie, które pozwalają mu wyjść poza własne osądy i uprzedzenia, by móc rozważyć wszystkie perspektywy, zakwestionować ważność każdej z nich oraz dojść do wniosku. Wg autorów badania „Global Internal Audit Common Body of Knownledge”, krytyczne myślenie jest najbardziej poszukiwaną umiejętnością wśród menedżerów zatrudniających pracowników audytu wewnętrznego. Dobry audytor będzie charakteryzować się:
– umiejętnością dostrzegania i przewidywania możliwości, problemów i rozwiązań,
– umiejętnością analizy (gromadzenie, rozumienie i interpretowanie danych oraz informacji),
– umiejętnością wyciągania wniosków na podstawie odpowiednich danych, informacji oraz wiedzy osobistej,
– umiejętnością rozwiązywania problemów poprzez wnikliwą analizę.

5. Sceptycyzm zawodowy

Instytut Audytorów Wewnętrznych (PMI) pod pojęciem „sceptycyzmu zawodowego” rozumie postawę, która obejmuje bycie wyczulonym na dowody niezgodne z innymi pozyskanymi dowodami, informacje kwestionujące wiarygodność dokumentów, a także na warunki, które mogą wskazywać prawdopodobne zniekształcenie. Również o potrzebie bycia sceptycznym informuje KPMG, które w idealnym audytorze widzi siłę charakteru polegającą na dogłębnym badaniu a nie wybieraniu ścieżek na skróty. Dobry audytor będzie polegać na obiektywnych danych, informacjach i zawsze zada odpowiednie pytania zgłębiające temat.

6. Analiza danych

Audyt polega na pracowaniu z danymi, dlatego odpowiedni kandydat do pracy powinien posiadać zaawansowaną znajomość technik obliczeniowych i analizy danych, a także wiedzę matematyczną. Badania Deloitte z 2017 r. wykazały, że 86% badanych działów audytu wewnętrznego korzysta z zaawansowanej analityki, natomiast dwie trzecie z arkuszy kalkulacyjnych. Co istotne, znaczenie kompetencji w zakresie analizy danych będzie ciągle rosnąć, bowiem korzystanie z analizy pozwala audytorom lepiej rozumieć bieżące zagrożenia i identyfikować nowe, zapewnić lepsze bezpieczeństwo oraz dawać kierownictwu bardziej wnikliwe raporty. Na rynku pracy standardem jest już znajomość Microsoft Excel, SQL oraz innych narzędzi do zarządzania bazami danych.

7. Chęć ciągłego uczenia się

W nieustannie zmieniającym się środowisku dobry audytor musi posiadać umiejętność szybkiej adaptacji oraz chęć do ciągłego zdobywania wiedzy poprzez edukację, udział w szkoleniach, zdobywanie certyfikatów i śledzenie nowych regulacji rynkowych. Bycie dobrym audytorem to bycie posiadaczem otwartego umysłu.

Metody sprawdzenia kompetencji

Analizując CV kandydata bez problemu znajdziemy w nim informacje o ukończonych studiach, kursach czy zdobytym doświadczeniu. Wyzwaniem pozostaje sprawdzenie czy deklarowane kompetencje mają swoje odzwierciedlenie w rzeczywistości. W tym celu zespoły HR przeprowadzają bezpośrednie rozmowy z kandydatami lub stosują gotowe testy psychometryczne, gdy rozmowa nie da rzetelnego obrazu posiadanych kompetencji, np. analitycznych. – Podczas rozmów sprawdzane są kompetencje miękkie. Natomiast nasi Managerowie Działu Audytu weryfikują wiedzę merytoryczną kandydatów. Ponadto, przeprowadzamy testy kompetencyjne z języka angielskiego oraz kandydaci wykonują case’y, które mają za zadanie sprawdzić w praktyce ich wiedzę teoretyczną – komentuje Iwona Biernat-Stawecka, RSM Poland.

Testami można sprawdzić nie tylko znajomość języka, ale również kompetencje analityczne kandydatów, które są niezwykle trudne do sprawdzenia podczas tradycyjnej rozmowy. Otrzymane wyniki z testów stanowią niepodważalny dowód posiadanych umiejętności i podstawę do rozmów z biznesem. Firma Talent Bridge, która oferuje testy psychometryczne, przeanalizowała wyniki z testów analitycznych kandydatów aplikujących na stanowiska związane z audytem w polskich firmach. – Przebadana przez nas grupa 1820 kandydatów na to stanowisko osiągnęła średni wynik z testu analitycznego na poziomie 61,67% (w 100% skali), co oznacza, że potrafią oni analizować dane, wskazać trendy na podstawie danych liczbowych, ale zdarza im się popełniać niewielkie błędy. Z kolei w zakresie umiejętności werbalnych przebadana przez nas grupa 1961 kandydatów na stanowisko audytora osiągnęła średni wynik z testu werbalnego na poziomie 56,66% (w 100% skali), co oznacza, że potrafią dostrzec kluczowe informacje w tekście, pracować pod presją czasu oraz podejmować właściwe decyzje w umiarkowanym stopniu. Mając odniesienie, jakie są średnie wyniki z testów u osób aplikujących na podobne stanowiska, menedżerom i rekruterom łatwiej jest podjąć decyzję, czy badana osoba uzyskała wystarczająco wysoki wynik, czy może za niski. Niestety, ale rzetelne sprawdzenie kompetencji analitycznych podczas rozmowy jest niemożliwe  – komentuje Piotr Marciniak, Managing Director Talent Bridge Sp. z o.o.

Ostatnia myśl rekrutacji

Audyt wewnętrzny polega na zaspokajaniu potrzeb i oczekiwań różnych grup interesariuszy oraz dodawaniu wartości do organizacji. Potrzeby zainteresowanych stron nie zawsze będą ze sobą całkowicie zgodne. Jednak najlepsi audytorzy wewnętrzni dokładają wszelkich starań, aby im sprostać. Działy HR również mogą działać tym sposobem, poprzez odpowiednie badanie potrzeb biznesu oraz zatrudnianie odpowiednich kandydatów. W tym mogą pomóc nowoczesne narzędzia badawcze, które będą stanowić doskonałe uzupełnienie tradycyjnej rozmowy rekrutacyjnej, zaś rekruterom ułatwią znalezienie najlepszych kandydatów. Technologie w audycie to przyszłość, przyszłość która również coraz mocniej wpływa na branżę HR.